Urartu Devleti ve Bahsedilen 3 Baş Tanrı
Urartu Devleti
Doğu Anadolu sıra dağlarının birbirine çok fazla yaklaşıp sıklaştığı aynı zamanda Ermeni Yaylasına, İran’da Zagros sıra dağlarına, Urmiye gölü platosuna kadar uzanırdı. Anadolu’da Maraş civarında, Güneydoğu Toroslar kavisinin dış etekleri, batıda Kızılırmak ile Fırat arasındaki su bölümü çizgisi, kuzeyde Karadeniz dağlarının güney eteklerini takip ederek Bayburt ovasını içine aldıktan sonra güneye dönen bir çizgi oluşturur.
Urartu toplumuda çağdaşı birçok toplum gibi etrafından etkilenmiştir. Bu etkileşim kültürel, dini birçok alanda gerçekleşmiştir. Krallığında din büyü ve mitoloji bir sömürü ve egemenlik aracı olmuş bunu yaymak için ise sanat, çok geniş kapsamlı bir araç olarak kullanılmaya başlanmıştı . Ayrıca Urartu krallığının dini, yazılı kaynaklara ve betimli sanat eserlerinden elde edilen bilgilere göre Urartu toplumu bu krallığı çevreleyen ön Asya devletlerinin dinlerine sıkı sıkıya bağlı olmuştur.
Urartu panteonu hakkında bilgi veren, Kral İspiuni ve oğlu Menua dönemlerine ait Meherkapı yazıtında 79 tanrı arasında Haldi, Teişeba ve Şivini olmak üzere üç baş tanrıdan bahsedilmektedir. Ayrıca Haldi devletin baş tanrısı ve savaş tanrısıdır. Urartu ve Hurri tanrı tanrıçalarının bazılarının aynı kökenden geldiği bilinmektedir. Teişeba, Hurrilerin baş tanrısı ve Hititlerde fırtına tanrısı Teşup ile aynıdır.
Ayrıca Teşup’un eşi Hepat, Urartu tanrısı Teişeba’nın eşi Huba adını taşımaktadır. Tanrılar aleminde birinci sırada yer alan Haldi genelde aslan üzerinde ayakta duran insan şeklinde betimlenmektedir. Urartu törenlerinde Haldi genelde asker görünümlüdür. Urartu tanrıları arasında ikinci sırayı Teişeba almıştır. Fırtına tanrısı niteliğinin yanında savaş, kötü hava ve su afetleri ile ilgilidir. Boğa üzerinde dururken betimlenmiştir, üçüncü tanrı, güneş tanrısı Şivinidir.
Asur güneş tanrısı Şamaş’ın kutsal sembolü kanatlı güneş kursu Şivini’nin de sembolüdür. İspuinin’in gösterdiği askeri başarılar, Urartu devleti ve dini yapısı üzerinde önemli düzenlemeler yapmasına yardımcı olmuştur. Özellikle Urartu devlet dini bu kral zamanında şekillenmiş ve kaleme alınmıştır.
urartuların savaş tanrısı
Urartu, antik bir krallık olarak günümüzde Türkiye, İran ve Ermenistan topraklarında bulunuyordu. Urartu mitolojisinde, savaş tanrısı olarak bilinen birkaç tanrı vardı.
Bunlardan biri, Haldi idi. Haldi, Urartu krallarının koruyucu tanrısı ve savaşın tanrısı olarak kabul ediliyordu. Haldi, dağların tanrısı Teisheba ve güneş tanrısı Şiwini’nin yanı sıra, Urartu’nun en önemli tanrılarından biriydi.
Bir diğer savaş tanrısı ise Teisheba’dı. Teisheba, dağların, yıldırımın ve savaşın tanrısı olarak kabul edilmekteydi. Haldi ile birlikte, Urartu mitolojisinde önemli bir yere sahipti.
Ayrıca, Saldat veya Salman, Urartu’nun savaş tanrılarından biri olarak kabul ediliyordu. Saldat, Urartu ordularının zafer kazanması için dua edilen bir tanrıydı.
Ancak, Urartu mitolojisine dair kaynaklar sınırlı olduğu için, tam olarak kaç tane savaş tanrısı olduğu konusunda kesin bir bilgi yoktur.
Urartu Devleti ve Bahsedilen 3 Baş Tanrı yazımızı okuduğunuz için teşekkür ederiz.
Diğer bir yazımızda Mısır Güneş Tanrısı Ra Kimdir? hakkındaki makalemizi okuyabilirsiniz.
